در دنياي پرسروصداي امروز بي‌شك همه ما به نوعي با آلودگي صوتي مواجه بوده‌ايم و گاهي ماندن در مكان‌هاي پرسروصدا روانمان را به هم ريخته است، اما در اين ميان شايد تحمل صداهاي زياد، براي كودكان دشوارتر باشد. براي آشنايي بيشتر با مضرات آلودگي صوتي از دكتر كتايون رازجويان، روان‌پزشك كودكان و نوجوانان و عضو هيات علمي دانشگاه، خواستيم پاسخگوي سوالاتمان باشند.
تاثير آلودگي صوتي بر يادگيري كودكان
۱- اينكه مي‌گويند آلودگي صوتي در يادگيري كودكان اثر منفي مي‌گذارد صحت دارد؟
بله، چون صداي بلند باعث مي‌شود تمركز در كودكان پايين بيايد و فشار رواني زيادي را تحمل كنند. به همين دليل هم درصد يادگيري در آنها پايين مي‌آيد. در هر حال كودكاني كه در معرض صداهاي بلند محيط قرار دارند، آهسته‌تر از همسالان خود مطالب را ياد مي‌گيرند و يادگيري و حافظه بلندمدت آنها تحت‌تاثير قرار مي‌گيرد. از طرفي، ميزان هورمون‌هاي استرس در آنها افزايش مي‌يابد. از آنجايي كه استرس نقش مهمي در بيمار شدن افراد دارد، مي‌توان گفت آلودگي صوتي نيز مي‌تواند باعث بيماري شود.
تاثير آلودگي صوتي بر يادگيري كودكان
۲- سروصداي زياد در محيط خانه چقدر مخرب است و روي سلامت افراد تاثير دارد؟
سوال خوبي پرسيديد. قطعا سروصداي زياد در خانه نيز اثر مخرب خود را خواهد گذاشت. مثلا، نيازي نيست وقتي كسي تلويزيون را تماشا نمي‌كند، آن را روشن كنيم. بعضي از افراد عادت دارند با استفاده از وسايل غيرضروري سروصدا ايجاد كنند. مثلا تلويزيون يا راديو را از صبح تا شب روشن مي‌گذارند كه اين خود يكي از عوامل تهديد‌كننده تمركز و ايجاد استرس است. كودكاني كه در اين خانه‌هاي پرسروصدا زندگي مي‌كنند، از اين آلودگي‌هاي صوتي رنج مي‌برند و رشد شناختي‌شان محدود مي‌شود و مهارت صحبت كردن آنها كاهش مي‌يابد. از طرفي، اضطراب زياد آنها باعث مي‌شود انعطاف‌پذير نباشند.
۳- گوش دادن به موسيقي بلند، به‌خصوص با هدفون، مي‌تواند يكي از عوامل كم‌شنوايي باشد؟
بله، صددرصد، گوش دادن به موسيقي با صداي بلند و با استفاده از هدفون نه‌تنها لذت‌بخش نيست بلكه به مرور زمان روي گوش و شنوايي هم اثر مخرب مي‌گذارد و باعث پرخاشگري و استرس مي‌شود، بنابراين توصيه مي‌كنم كودكان و نوجوانان با صداي بلند حداقل از طريق هدفون موسيقي گوش نكنند.
۴- چه پيشنهادي براي مقابله با آلودگي صوتي و پيشگيري از اين موضوع داريد؟
بهتر است وقتي مي‌خواهيم خانه‌اي را براي سكونت انتخاب كنيم. دقت كنيم كه نزديك فرودگاه، كارخانجات، مدرسه و… نباشد، در غيراين صورت در آينده بايد سروصداي زيادي را تحمل كنيم. ديگر اينكه مي‌توانيم ازپنجره‌هاي دوجداره استفاده كنيم تا از اين راه از شدت صداي بيرون بكاهيم. اين پنجره‌ها هم از سروصداي ماشين‌ها و هم از ورود گرما و سرما به خانه جلوگيري مي‌كنند. نكته ديگري كه بايد رعايت كنيم خاموش كردن تلويزيون است زيرا روشن بودن دائمي تلويزيون مي‌تواند استرس‌زا باشد، بنابراين در صورتي كه تلويزيون تماشا نمي‌كنيم بهتر است آن را خاموش كنيم.